محبوبه عظیم زاده | شهرآرانیوز؛ داستان اینترنت و چالشهای آن به ظاهر هیچ وقت تمامی ندارد؛ چه آن زمان که میگفتند لنگر کشتی بلای جان کابلهای فیبر نوری در اعماق آبها شده و نتیجه آن سرعت لاک پشتی نت و اختلالهای اعصاب خردکن آن روی زمین شده، چه حالا که واژههایی مثل فیلترینگ و اینترنت ملی وارد دایره لغات این حوزه شده و هر روز به نحوی صحبت از این شبکه جهانی اطلاعات و نحوه دسترسی به آن است.
یک روز از افزایش ناگهانی و تخلف در قیمت بستههای اینترنتی از سوی اپراتورها خبری به گوش میرسد و روزی دیگر در صحن علنی مجلس مصوبهای دنبال میشود که به گفته وزیر ارتباطات، نتیجه آن افزایش قطعی بهای اینترنت است. حالا هم دوباره پای اینترنت و اپراتورها در میان است، اما این مرتبه به دلیل حذف بستههای خدماتی شبانه که بیشتر از خود ماجرا، علت و چرایی آن است که ذهن مردم را حسابی به خود مشغول کرده است.
ماجرای یک ابلاغیه
خبرش خیلی زود در فضای مجازی دهان به دهان چرخید: «بستههای اینترنت شبانه از فهرست خدمات بستههای اینترنتی حذف شد.» اتفاقی که باعث شد یک علامت سؤال بزرگ در ذهن همه ما شکل بگیرد که البته جواب آن خیلی سریع و برخلاف بسیاری دیگر از اوقات، روشن و شفاف مطرح شد. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات، با بیان اینکه اعتراضهایی از سوی مراجع فرهنگی در کشور درباره بستههای شبانه مطرح شده است، از ابلاغیهای گفت که باید اجرایی میشده و علت آن نگرانی برای دانش آموزان و دانشجویان بوده است: «ما ابلاغیهای دریافت کردیم که میگفت کاربران به سمت بستههای اینترنت رایگان شبانه سوق پیدا نکنند، زیرا تأثیر منفی روی دانش آموزان و دانشجویان داشت و آنها را شب بیدار نگه میداشت و صبح نمیتوانستند سرکلاس حاضر شوند.» در کنار این صحبت ها، جهرمی البته اذعان کرد که ارائه بستههای شبانه اینترنت از سوی اپراتورها یک درخواست درست و منطقی است و اینکه در بسیاری کشورهای دنیا این بستهها ارائه میشود.
وقتی اپراتورها تبانی کردند
خیلی نمیگذرد از زمانی که اپراتورها در یک اقدام ناگهانی و عجیب بستههای خدماتی بلندمدت خود را حذف کردند و بستههای کوتاه مدت را با قیمت گزاف در سبد ارائه خدمات خود گذاشتند. اتفاقی که وزیر جوان در صحبت از حذف بستههای شبانه، با عنوان تبانی از آن یاد کرد. همان زمان هم واکنشهای منفی بسیاری از سوی مردم به این موضع دیده شد تا جایی که پای جریمه به میان آمد و درنهایت با تقابلی که با آنها صورت گرفت، اوضاع به روال عادی برگشت.
کاربران معتقد بودند مردمی که توانایی مالی کمتری دارند، بیشتر از این اتفاق ضربه میخورند. بخش زیادی از انتقادهای مردم هم به این برمی گشت که در وضعیتی که کرونا دارد در شهرهای مختلف یکه تازی میکند و بسیاری از مردم رو آورده اند به دورکاری و بسیاری از فعالیتهای خود را با اینترنت انجام میدهند، به جای اینکه اوضاع به گونهای فراهم شود که مردم زیر فشار کمتری قرار بگیرند، دقیقا اوضاع برعکس پیش میرود.
رسیدگی به اوضاع اینترنت از نون شب واجب تره
حالا مردم دوباره انتقاد دارند. اینترنت و چالشهای آن در کنار معضلات ریزودرشت دیگری که در جامعه وجود دارد، نقطه نظرهای مختلفی را به وجود آورده است. کاربری از نایاب شدن کالاهای اساسی سخن به میان آورده و نوشته است: «مردم در صف مرغ و روغن باهم دعوا میکنن، ولی به ظاهر رسیدگی به بحث اینترنت مهمتر از رسیدگی به نون شب مردمه.» و دیگری از کرونا گفته است و مازوت: «اینترنت شبانه رو قطع میکنن ما به مشکل نخوریم، مازوت میسوزونن برق ما قطع نشه، ساعت ۹ شب تا ۴ صبح جریمه مون میکنن که کرونا نگیریم. چقدر خوب که این همه به فکر ما هستین.»
و کاربرهای دیگری با زبانی آمیخته به طنز گفته اند: «یعنی دیگه ساعت خوابمونم دست خودمون نیست؟»، «به خدا ما فقط بازی و فیلم دانلود میکردیم و آپدیت بازیامون رو میگرفتیم.»، «۲ روز دیگه همین اینترنت عادی روزانه رو هم نداریم» و درنهایت کاربری نوشت: «مگه نمیگین به خاطر ماست؟ به خاطر ما نکنین این کار رو.» این توئیتها هم بخشهای دیگری از نظرهای مردم بود که به اشتراک گذاشته بودند و در این میان، یک نفر هم با کنایه به استوری گذشته جهرمی در روز بارانی تهران، که نوشته بود این هوا را باید تافت بزنی که همین طوری بماند، نوشت: «تافت رو باید به اینترنت شبانه میزدیم که همین طوری بمونه برامون!»
شوک پشت شوک
مصوبه گذشته مجلس مبنی بر افزایش ۱۰درصدی حق السهم اپراتورها و فاصله کوتاهی که تا این شوک اینترنتی جدید طی شد، حالا جو انتقادی زیادی را از سوی کاربران فضای مجازی ایجاد کرده است. ۲ نکتهای که از هم جدا دیده نمیشوند، همان طور که خود جهرمی هم در صحبتهای جدیدش، یعنی زمانی که از حذف بستههای شبانه سخن میگفت، به این موضوع اشاره کرد. وزیر جوان گفت امیدوار است این مصوبه در کشور اجرا نشود و به صراحت بیان کرد گران شدن اینترنت به این معنی است که علاقهمند به توسعه اینترنت نیستیم: «سقف قیمت اپراتورها برای هر گیگ اینترنت ۴۰هزار تومان است. اگر مالیاتی که دولت میخواهد از اپراتورها بگیرد افزایش پیدا کند، اپراتورها هم میتوانند سقف مجوز تعرفه را بالا ببرند و این اتفاقی است که با قانونی شدن این مصوبه اتفاق خواهد افتاد و اینترنت ۱۰۰ درصد گران خواهد شد.»
صحبت از این ۲ اتفاق حالا یکی از بحثهای داغ دنیای مجازی است. مشابه هر زمان دیگر، مردم برای اینکه صدای خود را به گوش مسئولان برسانند، به توئیت کردن و اظهارنظر در شبکههای اجتماعی متوسل شده اند که همگی حاوی گلهها و انتقادهای زیادی است؛ و در پایان خواندن این پیام یکی از کاربران خالی از لطف نیست: «می شه بگید دقیقا دارید چه کار میکنید؟ از یه سمت تصویب میکنید اینترنت گرون بشه و از سمت دیگه بستههای شبانه رو حذف میکنید؟ اون هم در روزایی که به دلیل کرونا تشویق به درخانه ماندن میکنید؟»